ၿပီးခဲ့သည့္ တနလၤာေန႔က အီရတ္ႏုိင္ငံ ရွီးယိုက္ လူအမ်ားစု ေနထိုင္ရာ(ဘာသာျပန္ေဆာင္းပါး)

ကိုကိုဟန္

ၿပီးခဲ့သည့္ တနလၤာေန႔က အီရတ္ႏုိင္ငံ ရွီးယိုက္ လူအမ်ားစု ေနထိုင္ရာ နယ္ေျမကို အဓိက ပစ္မွတ္ထား၍ တုိက္ခုိက္ခဲ့ရာ အနည္းဆံုး လူ ၆၇ ဦး အသက္ဆံုး႐ႈံး ခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။

အသက္ ဆံုး႐ႈံးသူ ၆၇ ဦးတြင္  အရပ္သား အနည္းဆံုး ၅၇ ဦး ျဖစ္ၿပီး လံုၿခံဳေရး တပ္ဖြဲ႕မ်ားက ျပန္လည္ ပစ္ခတ္ရာတြင္ စစ္ေသြးၾကြ ၁ဝ ဦး ေသဆံုးေၾကာင္း ျပည္ထဲေရး ဝန္ႀကီးဌာနမွ အရာရွိ တစ္ဦးက ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ထုိ႔အျပင္ ျပည္ထဲေရး ဝန္ႀကီးဌာနသည္ ယင္းကိစၥမွ စတင္ကာ ျပည္တြင္းစစ္ႀကီး ျဖစ္သြားႏိုင္ေၾကာင္း သတိျပဳရန္ ေျပာၾကား ခဲ့သည္။ ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ ဘန္ကီမြန္းကလည္း အီရတ္ႏိုင္ငံသည္ ၂ဝဝ၈ ခုႏွစ္ ကတည္းက အၾကမ္းဖက္မႈ၏ အဆိုးဆံုးေသာ လိႈင္းတံပုိးမ်ားကို ႐ိုက္ခတ္ ခံစားလာရျခင္းႏွင့္ အတူ ယခု ဂိုဏ္းဂဏ ကြဲကာ ေသြးေျမက် ျပႆနာမ်ား ျဖစ္ပြားလာျခင္းေၾကာင့္ ျပည္တြင္းစစ္ႀကီး၏ ႏႈတ္ခမ္းဝသို႔ ေရာက္ရွိလာၿပီ ျဖစ္ေၾကာင္း သတိေပး ေျပာၾကား လုိက္သည္။ ၿပီးခဲ့သည့္ တနလၤာေန႔က ဘဂၢဒက္ ၿမိဳ႕ေတာ္၏ ေနရာ ကိုးခုတြင္ ကားဗံုး ၁၁ လံုး ေပါက္ကြဲမႈ မ်ား ျဖစ္ပြားခဲ့ရာ ခုနစ္ေနရာသည္ ရွီးယိုက္ ဘာသာဝင္မ်ား အမ်ားဆံုး ေနထုိင္ရာ ေနရာမ်ားျဖစ္ၿပီး က်န္ ေနရာမ်ားမွာ ၿမိဳ႕ေတာ္၏ ေတာင္ ဘက္ျခမ္း မာမူဒီးယားတြင္ ေပါက္ကြဲ ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ထိုသို႔ ေနရာအမ်ားအျပား၌ ဗံုးကြဲခဲ့ရာတြင္ ရဲတပ္ဖြဲ႕ဝင္ ေျခာက္ဦး ေသဆံုး သြားခဲ့ၿပီး ေသဆံုး သူမ်ားထဲတြင္ ရဲတပ္ဖြဲ႕ ဒုတိယဗိုလ္မွဴးႀကီး တစ္ဦး၊ ဗိုလ္ႀကီး တစ္ဦးအျပင္ စစ္သားတစ္ဦးႏွင့္ အရပ္သားႏွစ္ ဦးတို႔ ပါဝင္ေၾကာင္း သိရသည္။

ယခု ဇူလုိင္လ တစ္လအတြင္း၌ပင္ လူ ၈ဝဝ ေသဆံုးခဲ့ရၿပီး ႏွစ္စကတည္းက စ၍တြက္လွ်င္ လူ ၃ဝဝဝ ေက်ာ္ အသက္ ဆံုး႐ႈံးရသည္ဟု လံုၿခံဳေရးႏွင့္ ေဆးဘက္ဆိုင္ရာ ဌာနမ်ားထံမွ AFP သတင္း ဌာနက ရရွိေသာ ကိန္းဂဏန္းမ်ား ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။ အၾကမ္းဖက္မႈ မ်ားသည္ ေခတ္မီ လက္နက္ကိရိယာမ်ား အသံုးျပဳ၍ ေပါင္းစပ္ ညႇိႏိႈင္း ႀကံစည္ တိုက္ခုိက္မႈမ်ားလည္း ပါဝင္သည္ဟု ဆုိ၏။ အက်ဥ္းေထာင္ ႏွစ္ခုကို တုိက္ခုိက္ခဲ့မႈ ကဲ့သို႔ေသာ အဆင့္ျမင့္ နည္းဗ်ဴဟာမ်ားကို အသံုးျပဳ တုိက္ခုိက္ျခင္းျဖင့္ အက်ဥ္းသား ၅ဝဝ ေက်ာ္ လြတ္ေျမာက္ သြားခဲ့ရသည္။ အဆုိပါ အက်ဥ္းသားမ်ား အထဲတြင္ အယ္လ္ကိုင္ဒါ အႀကီးတန္း ေခါင္းေဆာင္ မ်ားလည္း လြတ္ေျမာက္ သြားေၾကာင္း သိရသည္။ ျပည္ထဲေရး ဝန္ႀကီးဌာနမွ ယင္း အက်ဳိး ဆက္မ်ားေၾကာင့္ ေသြးေျမက်ရျခင္းမ်ား ျဖစ္လာႏုိင္၍ သတိ ေပး ထားသည္။

အီရတ္ႏုိင္ငံတြင္ ေသြးဆာေနေသာ ဂိုဏ္းဂဏစြဲ ျပင္းထန္သူ အင္အားစုမ်ားက ေျပာင္ေျပာင္ တင္းတင္းပင္  စစ္ပြဲ ဆင္ႏႊဲေနၾကၿပီး တုိင္းျပည္ ကို ဖ႐ိုဖရဲ ၿပိဳကြဲေစကာ ျပည္တြင္းစစ္ကို တစ္ေက်ာ့ျပန္ မီးေမႊးေနၾကေၾကာင္း ျပည္ထဲေရး ဝန္ႀကီးဌာန၏ ေၾကညာခ်က္တြင္ ေဖာ္ျပ ထားသည္။ ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ ဘန္ကီမြန္း က အီရတ္ႏုိင္ငံသည္ ေနာက္ထပ္ လမ္းဆံုလမ္းခြ တစ္ခုသို႔ ေရာက္ ရွိေနၿပီ ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာၾကားသည္ဟု ေျပာေရးဆိုခြင့္ရသူ အက္ဒြၽာဒိုဒဲဘိြဳင္းက ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္ ေျပာၾကား သြားခဲ့သည္။

ဤသို႔ တုိင္းျပည္အဖို႔ ျပည္တြင္းစစ္ ႏႈတ္ခမ္းဝသို႔ ေရာက္ရွိေနသည္ကို ေရွ႕မတိုးဘဲ ျပန္ဆုတ္ရန္  ႏုိင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္မ်ား၌ တာဝန္ရွိ သည္မွာ ရွင္းေနပါေၾကာင္းႏွင့္ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ား၊ အေၾကာက္ တရားမ်ားျဖင့္ ႏုိင္ငံေရးကို ေဘးက်ပ္နံက်ပ္ ျဖစ္ေစၿပီး ေရွ႕မ တုိးသာ ေနာက္မဆုတ္သာ ျဖစ္ေအာင္ အေျခအေနမ်ားကို ဖန္တီးေနလွ်င္ ေတာမီးေလာင္ ေတာေၾကာင္ လက္ခေမာင္းခတ္၊ ပြဲလန္႔တုန္း ဖ်ာခင္း ဆိုသလုိ  လုပ္မည့္သူ ေတာေၾကာင္မ်ား အတြက္ လုပ္ခြင့္ မေပးသင့္ေၾကာင္း ေျပာၾကား သြားသည္။

ဆြန္နီႏွင့္ ရွီးယိုက္ဂိုဏ္းကို ေသြးေျမက်မႈ ျပႆနာမ်ားေၾကာင့္ အီရတ္ႏုိင္ငံ ပ်က္စီးခဲ့ရာ ၂ဝဝ၆-၂ဝဝ၇ ခုႏွစ္ တြင္ အဆုိးဝါးဆံုး ျဖစ္ခဲ့သည္။ အေၾကာင္းမွာ လူေပါင္း ေထာင္ႏွင့္ခ်ီ၍ အသတ္ခံရသျဖင့္ မိမိတို႔ ေနရပ္ အိုးအိမ္မ်ားကို စြန္႔ခြာၿပီး ေသေဘးေၾကာက္၍ ထြက္ေျပး ခဲ့ၾကရသည္။ စစ္တပ္ႏွင့္ ရဲတပ္ဖြဲ႕သည္ တီကရစ္ အေနာက္ဘက္၌ စစ္ေသြးၾကြ ၁ဝ ဦးအား သတ္ျဖတ္ ႏုိင္ခဲ့သည္ဟု ရဲအဖြဲ႕က ေျပာ ၾကားခဲ့သည္။

၎တို႔သည္ ထုိေနရာရွိ စစ္ေသြးၾကြ စခန္းကိုပါ ဖ်က္ဆီးပစ္ခဲ့သည္။ ၎တို႔စခန္းမွ ေတြ႕ရွိရေသာ ကားဗံုး သံုးလံုးႏွင့္ အေသခံ ဗံုးခါးပတ္မ်ား၊ ပဲ့ထိန္းဒံံုးပစ္ ေလာင္ခ်ာမ်ား၊ ခဲယမ္းမ်ားႏွင့္ ေပါက္ကြဲ ပစၥည္းမ်ားကို သိမ္းဆည္း ရရွိခဲ့သည္ဟု သိရသည္။ ဆာဒါးၿမိဳ႕သည္ ရွီးယိုက္ ဘာသာဝင္ အမ်ားစု ေနထုိင္ရာ ျဖစ္ၿပီး ေန႔ဂိုဏ္း အလုပ္သမားမ်ား အလုပ္ဝင္ရန္ ေစာင့္ဆုိင္း ေနၾကခ်ိန္တြင္ ဘဂၢဒက္၌ ဗံုးတစ္လံုးက ေပါက္ကြဲခဲ့ရာ ငါးဦးေသ၍ ၁၇ ဦး ဒဏ္ရာရရွိခဲ့ ျပန္သည္။ ေပါက္ကြဲၿပီး အစအနမ်ားတြင္ ကားဗံုး ေပါက္ျခင္းျဖစ္၍ ကား၏ အစိတ္အပိုင္း မ်ားကိုပါ ဗံုး ေပါက္ကြဲသည့္ ေနရာ လမ္းေပၚတြင္ ျပန္႔က်ဲ ျပည့္ႏွက္လ်က္ ေတြ႕ရ၏။ အနား တစ္ဝိုက္ရွိ ေစ်းဆုိင္မ်ားကိုလည္း အႀကီးအက်ယ္ ထိမွန္ ပ်က္စီးသြားေၾကာင္း AFP သတင္းေထာက္က ေျပာၾကားခဲ့သည္။ တနလၤာေန႔က အၾကမ္းဖက္မႈသည္ ၁၄ ဦး ေသေအာင္ တုိက္ခုိက္မႈမ်ား ျဖစ္ၿပီးသည့္ ေနာက္တစ္ရက္တြင္ ျဖစ္ရာ ဘဂၢဒက္ၿမိဳ႕ေတာ္ ေျမာက္ဘက္ ကီလိုမီတာ ၁၇ဝ ေဝးေသာ တြဇ္ကူးမတ္ တူးၿမိဳ႕ ေျမာက္ဘက္ရွိ အေသခံ ဗံုးခြဲမႈေၾကာင့္ ေသဆံုးၾကရသူမ်ားတြင္ ကဒ္လူမ်ဳိး ရဲတပ္ဖြဲ႕ဝင္ ကိုးေယာက္ ပါဝင္သည္ဟု ခ႐ိုင္ ရဲအရာရွိ ရွလယ္ အဗၺဒူဘာဘန္က AFP သတင္းဌာနသို႔ ေျပာၾကားခဲ့ေၾကာင္း သိရ၏။ စစ္ေသြးၾကြမ်ားသည္ မၾကာေသးမီ ရက္မ်ားအတြင္းက အဆင့္ျမင့္ ေပါင္းစပ္ညႇိႏိႈင္း၍ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ေသာ   စစ္ဆင္ေရး ႏွစ္ခုေၾကာင့္ လံုၿခံဳေရး အေျခအေနကို ႐ုတ္တရက္ ပိုမိုဆိုးဝါး သြားေစၿပီး ထိုကဲ့သို႔ေသာ လုပ္ရပ္ မ်ဳိးကို သူတို႔က တိုး၍ တိုး၍သာ လုပ္ေနခဲ့သည္ဟု ဆုိသည္။ ယခင္ အပတ္ကလည္း ဆူေလမန္ဘက္ခ္ၿမိဳ႕၏ ေျမာက္ဘက္တြင္ စစ္ေသြးၾကြ ၁၅ဝ တို႔က တုိက္ခုိက္ခဲ့ရာ လံုၿခံဳေရး တပ္ဖြဲ႕မ်ားသည္ အဓိက အေဝးေျပး လမ္းမႀကီးမွ ေဝးရာသို႔ ဆုတ္ခြာ သြားခဲ့ၾကေၾကာင္း သိရသည္။ စစ္ေသြးၾကြ ၄ဝ ခန႔္တို႔သည္ ခြဲထြက္ၿပီး လမ္းမႀကီးေပၚတြင္ စစ္ေဆးေရးဂိတ္စခန္းတစ္ခု ျပဳလုပ္ကာ ရွီးယိုက္ ဘာသာဝင္ ထရပ္ကားယာဥ္ေမာင္း ၁၄ ဦးကို သတ္ျဖတ္ သြားခဲ့သည္။ အေဝးေျပး လမ္းမမ်ားတြင္ သတ္ျဖတ္မႈမ်ားသည္ ဆြန္နီ- ရွီးယိုက္ ဂိုဏ္းကြဲ ေသြးေျမက်မႈမ်ား၏ အေမွာင္ဆံုး ေန႔ရက္မ်ား ျပန္လည္ ျဖစ္ေပၚ လာေအာင္ ျပဳလုပ္ျခင္း ျဖစ္သည္ဟု ဆိုရမည္။ အီရတ္တြင္ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ား ျဖစ္ၿမဲျဖစ္ေနျခင္းေၾကာင့္ ဆြန္နီႏွင့္ ရွီးယုိက္ ဘာသာဝင္တို႔ အၾကား တင္းမာမႈမ်ားကို မီးေလာင္ရာ ေလပင့္သလုိ မီးပံုထဲသို႔ ေလာင္စာ ထည့္ေပးလုိက္ျခင္းႏွင့္ တူေနေသာေၾကာင့္ ပိုမို ဆုိးဝါးလာေစသည္။ အိမ္နီးခ်င္း ဆီးရီးယားတြင္ ျပည္တြင္းစစ္ ျဖစ္ေနျခင္းေၾကာင့္လည္း အီရတ္အေနျဖင့္ ဂိုဏ္းဂဏစြဲမ်ားၾကား၌ အိမ္ရွိလူကုန္ထြက္၍ သတ္ျဖတ္ၾကျခင္းျဖင့္ အေျခအေန ဆိုးႀကီးထဲသို႔ ေရာက္ရွိသြား မည္ကုိ ေၾကာက္ရြ႕႔ံ ေနၾကရသည္။

ဇူလိုင္ ၂၁ ရက္  ညကလည္း အဘူဂါရီးယက္ႏွင့္ တာဂ်ီ အက်ဥ္းေထာင္မ်ားကုိ စစ္ေသြးၾကြမ်ားက စီးနင္း တုိက္ခုိက္မႈမ်ား ျဖစ္ပြားခဲ့ရာ တုိက္ပြဲမ်ား ၁ဝ နာရီခန္႔ ၾကာျမင့္ခဲ့သည္။ အယ္လ္ကိုင္ဒါ အၾကမ္းဖက္ အဖြဲ႕မွ အက်ဥ္းသားမ်ား အပါအဝင္ အနည္းဆံုး အက်ဥ္းသားေပါင္း ၅ဝဝ ခန္႔ လြတ္ေျမာက္ သြားခဲ့ၾကၿပီး လံုၿခံဳေရး တပ္ဖြဲ႕ဝင္ အနည္းဆံုး ၂ဝ ႏွင့္ အက်ဥ္းသား ၂၁ ဦး အသတ္ ခံခဲ့ရသည္။ အီရတ္တြင္ စစ္ေသြးၾကြမ်ား၏ တုိက္ခုိက္မႈကို ႏွစ္ႏွင့္ခ်ီ၍ ရင္ဆုိင္ ေနၾကရသည္။ သို႔ေသာ္ စစ္ေရး သံုးသပ္သူမ်ားက ဆြန္နီ အာရပ္လူနည္း စုအၾကား သေဘာထား ကြဲလြဲမႈမ်ား ပ်ံ႕ႏွံ႔လာကာ အစုိးရ အေနျဖင့္ ဤကိစၥကို ေျပာဆုိခဲ့၍ ယခုႏွစ္တြင္ ပိုမို ဆုိးဝါးသြားကာ မီးေလာင္ရာ ေလာင္စာ ဆီ ေလာင္းထည့္ ေပးသလုိ ျဖစ္ေနေတာ့သည္။ ဆြန္နီတုိ႔က ရွီးယိုက္ ေခါင္းေဆာင္ေသာ အစိုးရကို ဆြန္နီလူမ်ဳိး အသိုင္းအဝုိင္း အေပၚ ေဘာင္က်ဥ္းေအာင္ ဖိႏွိပ္ျခင္းႏွင့္ ပစ္မွတ္ ထားျခင္းမ်ားအတြက္ စြပ္စြဲေျပာဆုိမႈမ်ား ရွိခဲ့သည္။ ဖမ္းဆီးခြင့္ ဝရမ္းမရွိဘဲ ဖမ္းဆီး ခ်ဳပ္ေႏွာင္ျခင္းမ်ားႏွင့္ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ား ျပဳလုပ္သည္ဟု စြပ္စြဲျခင္းမ်ား အပါအဝင္ အမ်ဳိးမ်ဳိး ဖိႏွိပ္ေၾကာင္း ေျပာဆိုခဲ့ၾကသည္။

၂ဝ၁၂ ခုႏွစ္ ႏွစ္ကုန္ပိုင္းတြင္ ဆြန္နီဘာသာဝင္တို႔ ေနထုိင္ရာ နယ္ေျမမ်ား၌ ဆႏၵျပမႈမ်ား ေပၚထြက္လာခဲ့သည္မွာ ယေန႔တုိင္ေအာင္ ျဖစ္ ဆဲ ျဖစ္လတၱံ႕သာ ရွိသည္။ အဓိက လံုၿခံဳေရး ျပႆနာမ်ား အျပင္ ဘဂၢဒက္ရွိ အစိုးရသည္ လူထုအေျခခံ လိုအပ္ခ်က္ျဖစ္ေသာ လွ်ပ္စစ္မီး ေပးျခင္း၊ ေရသန္႔ ျဖန္႔ေဝျခင္း မရွိသည့္ အျပင္ အဂတိ လိုက္စားမႈမ်ား ကလည္း ေနရာဌာနတုိင္းသို႔ ပ်ံ႕ႏွ႔ံေနသည္ဟု ဆုိသည္။ ႏိုင္ငံေရး ျပႆနာမ်ား ကလည္း အစိုးရကို ဘာမွ်လႈပ္၍ မရေလာက္ေအာင္ ျဖစ္ေနခဲ့ရာ အဓိက ဥပေဒ ျပဳျခင္းဟူ၍ မရွိခဲ့ေသာ ႏွစ္မ်ားဟု ဆုိရမည္ ျဖစ္သည္။

အထက္ပါ ဗံုးခြဲ တုိက္ခုိက္မႈမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ တခ်ဳိ႕ေသာ ျဖစ္စဥ္မ်ားတြင္ ဘယ္အဖြဲ႕က လုပ္သည္။ ဘယ္သူ ဘယ္ဝါက လုပ္သည္ဟူ၍ ကြဲျပားစြာ သိေအာင္ ေၾကညာျခင္း မရွိေသာ္လည္း လက္ရာေျခရာကို ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ အယ္လ္ကိုင္ဒါႏွင့္ ဆက္ႏႊယ္ေနေသာ အဖြဲ႕ဝင္မ်ားက ျပဳလုပ္ျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း သိႏုိင္ သည္ဟု ဆိုသည္။ ၂ဝဝ၃ ခုႏွစ္ အေမရိကန္ ဦးေဆာင္ေသာ တပ္မ်ား အီရတ္ကို က်ဴးေက်ာ္ ခဲ့ၿပီး ေနာက္ ရွီးယိုက္တုိ႔ ေနရာရလာျခင္း အေပၚ စိတ္နာေနၾကေသာ ဆြန္နီတို႔သည္ ေသာင္းက်န္းမႈမ်ား ျဖစ္လာခဲ့ရာ ဆြန္နီလူနည္းစု အသုိင္းအဝိုင္းမွာ ဆြန္နီသူပုန္တို႔၏ လူသစ္စုေဆာင္းျခင္းကို ခံေနၾကရျပန္သည္။ သုိ႔ျဖစ္၍  အီရတ္ႏိုင္ငံ၏ အေျခအေနမွာ ျပည္တြင္း စစ္၏ ႏႈတ္ခမ္းဝသို႔ ျပန္လည္ ေရာက္ရွိေနေၾကာင္း သိရွိိ ႏုိင္ပါရန္ ဘာသာျပန္ ေရးသား အပ္ပါသည္။     ။