ပညာသင္ခြင့္သည္ လူတုိင္း၏ အခြင့္အေရးဟူေသာ ကမာၻ႔ႏုိင္ငံအသီးသီးက ထားရွိေသာပညာေရး မူဝါဒအရ ကမာၻ႔ႏုိင္ငံ အားလုံးလုိလုိသည္ ၎မူဝါဒကုိ အေကာင္အထည္ေဖာ္ရာ တြင္တစ္ႏုိင္ငံႏွင့္တစ္ႏုိင္ငံ မ်ားစြာကဲြျပားမႈ ရွိ

ပညာသင္ခြင့္သည္ လူတုိင္း၏ အခြင့္အေရးဟူေသာ ကမာၻ႔ႏုိင္ငံအသီးသီးက
ထားရွိေသာပညာေရး မူဝါဒအရ ကမာၻ႔ႏုိင္ငံ အားလုံးလုိလုိသည္ ၎မူဝါဒကုိ
အေကာင္အထည္ေဖာ္ရာ တြင္တစ္ႏုိင္ငံႏွင့္တစ္ႏုိင္ငံ မ်ားစြာကဲြျပားမႈ ရွိ

  ျပည္႔သဲေမာင္(ျပည္)
ပညာသင္ခြင့္သည္ လူတုိင္း၏ အခြင့္အေရးဟူေသာ ကမာၻ႔ႏုိင္ငံအသီးသီးက
ထားရွိေသာပညာေရး  မူဝါဒအရ ကမာၻ႔ႏုိင္ငံ အားလုံးလုိလုိသည္ ၎မူဝါဒကုိ
အေကာင္အထည္ေဖာ္ရန္ မိမိတုိ႔၏နည္း၊ မိမိတို႔ ၏ဟန္ျဖင့္ တစ္မ်ဳိးတစ္ဖုံစီ
အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေနၾကပါသည္။ ဤသုိ႔အေကာင္အထည္ေဖာ္ရာ တြင္

တစ္ႏုိင္ငံႏွင့္တစ္ႏုိင္ငံ မ်ားစြာကဲြျပားမႈ ရွိပါသည္။
အခ်ဳိ႕ႏုိင္ငံမ်ားတြင္ မူလတန္းလြန္ပညာေရး အေဆာက္အအုံကုိ အေထြေထြပညာေပးရန္
ရည္ရြယ္ ခ်က္ျဖင့္ ဖဲြ႕စည္းပါသည္။ ၎ဖဲြ႕စည္းပုံသည္ေက်ာင္းသားလူငယ္မ်ားအား တူညီ

ေသာ အေျခခံပညာ ေပးရန္ အတတ္ႏုိင္ဆုံးစီစဥ္ထားပါသည္။ သုိ႔ေသာ္ ၎ဖြဲ႕စည္းပုံအရ

မူလတန္းလြန္ပညာေရး ပထမ အဆင့္တြင္ပညာေရးလမ္းေၾကာင္းမ်ားကုိ ခဲြျခားေပးႏုိင္မည္

 မဟုတ္ေသးပါ။ ထုိ႔အတူမူလတန္းလြန္ ပညာေရး ဒုတိယအဆင့္တြင္လည္း ပညာေရးလမ္း

ေၾကာင္းမ်ားခဲြျခားမႈကုိ အကန္႔အသတ္ျဖင့္သာ ခြင့္ျပဳထားပါသည္။
ကမာၻ႔အခ်ဳိ႕ႏုိင္ငံမ်ားတြင္မူ မူလတန္းလြန္ပညာေရး ပထမအဆင့္တြင္ ပညာေရးလမ္းေၾကာင္းခဲြျခားမႈ

မ်ားကုိ အတန္းအခ်ဳိ႕အတြက္သာ ခြင့္ျပဳထားပါသည္။ဒုတိယအဆင့္၌သာ ပညာေရးလမ္းေၾကာင္း ခဲြျခားမႈမ်ားကုိ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ခြင့္ျပဳထားပါသည္။
အထက္ေဖာ္ျပပါ ႏုိင္ငံမ်ားႏွင့္မတူညီေသာအခ်က္မ်ားမွာအခ်ဳိ႕ႏုိင္ငံမ်ားတြင္ ပညာေရးလမ္းေၾကာင္း အမ်ဳိးမ်ဳိးခဲြျခားမႈမ်ားကုိမူလတန္းလြန္ ပညာေရးပထမအဆင့္ အငယ္တန္းမ်ားမွ အစျပဳ၍ စီစဥ္ထား သည့္အျပင္အတန္းအဆင့္မ်ား အဆင့္ဆင့္ျမင့္မားလာသည္ႏွင့္အမွ် ပုိ၍ထိေရာက္ ပီျပင္ေသာ
ပညာ ေရးလမ္းေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးကုိ ဆက္လက္ ဆည္းပူးႏုိင္ရန္ဖဲြ႕စည္းထားျခင္း ျဖစ္ပါသည္။

ကၽြႏု္ပ္တုိ႔ကမာၻတြင္ လက္ရွိပညာေရး အေဆာက္အအုံ ပုံစံသုံးမ်ဳိးကုိသက္ဆုိင္ရာႏုိင္ငံမ်ားကႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ စမ္းသပ္အသုံးျပဳေနၾကေသာ္လည္းမည္သည့္ပုံစံက ညီတူညီမွ် ပညာသင္ၾကားမႈအခြင့္အေရးကုိ

ေပးႏုိင္ပါသနည္းဆုိေသာ အခ်က္ကုိမူ ယေန႔ထက္တုိင္ အျငင္းပြားေနၾကရဆဲ ျဖစ္ပါသည္။

အကယ္စင္စစ္ႏုိင္ငံေရြးခ်ယ္ ဖဲြ႕စည္းရာတြင္ ေအာက္ပါ အခ်က္မ်ားကုိထည့္သြင္း စဥ္းစားရ မည္ ျဖစ္သျဖင့္ အခက္ၾကံဳရမည္မလဲြေပ။
-အေထြေထြ ပညာေရး အေဆာက္အအုံပုံစံကုိ လက္ခံက်င့္သုံးလွ်င္
ေက်ာင္းဆရာမ်ားထံမွ ဘက္စုံ အရည္အေသြးကုိ ရရွိဖုိ႔ လုိအပ္ပါမည္။ သုိ႔ေသာ္
ေက်ာင္းဆရာမ်ားတြင္ ဘက္စုံအရည္အေသြးရွိသည့္ တုိင္ တစ္တန္းတည္း အတူတူ
စာသင္ၾကသည့္ တပည့္မ်ားအား တက္တက္ႂကြႂကြ ပညာသင္ၾကဖုိ႔ ႏႈိးေဆာ္ရန္မွာ
အခက္အခဲရွိႏုိင္ပါသည္။ တပည့္မ်ားတြင္ အထုံဝါသနာႏွင့္စိတ္ဝင္စားမႈခ်င္း
မတူညီပါ။
-မူလတန္းလြန္ပညာေရး ပထမအဆင့္တြင္ အစျပဳ၍ ပညာေရးလမ္းေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးကုိ
ခဲြျခားထား ေသာ ပညာေရး အေဆာက္အအုံပုံစံကုိ လက္ခံက်င့္သုံးလွ်င္
ေက်ာင္းဆရာမ်ားအဖုိ႔ ဘာသာရပ္တစ္ ခုခုကုိသာ ကၽြမ္းက်င္ရမည္ျဖစ္၍
အလုပ္အကုိင္ လြယ္ကူသက္သာပါသည္။ တပည့္မ်ား၏ အထုံ ဝါသနာႏွင့္
စိတ္ဝင္စားမႈမ်ားကုိလည္း အားေပးျမႇင့္တင္ႏုိင္သည္။ သုိ႔ေသာ္ ၎တုိ႔အဖုိ႔
ပညာေရးလမ္း ေၾကာင္းတစ္ခုမွ အျခားတစ္ခုသုိ႔ ေျပာင္းလဲသင္ယူရန္
အခက္ၾကံဳရပါမည္။ ထုိ႔အျပင္ ပုိ႔ခ်ေသာ သင္တန္းအမ်ဳိးမ်ဳိးသည္
အားလုံးတန္းတူ ရည္တူ တန္ဖုိးရွိေၾကာင္း တပည့္ႏွင့္ မိဘမ်ားက လက္ခံယုံ
ၾကည္ထားဖုိ႔ လုိပါသည္။ ကမာၻ႔ႏုိင္ငံ အေတာ္မ်ားမ်ားတြင္ ဤကိစၥႏွင့္
ရင္ဆုိင္ရပါသည္။
မူလတန္းလြန္ပညာေရးႏွင့္ အဆင့္ျမင့္ ပညာေရးဆက္သြယ္မႈ
မူလတန္းပညာေရးအား မူလတန္းလြန္ ပညာေရးႏွင့္ ဆက္သြယ္ေပးရာတြင္ အခက္အခဲ
ရွိလွမည္ မဟုတ္ပါ။ မူလတန္းဆင့္မွ ထြက္လာေသာ ကေလးမ်ားအား မူလတန္းလြန္
ပညာေရးပထမအဆင့္ တြင္ လက္ခံ႐ုံသာ ျဖစ္ပါသည္။ သုိ႔ေသာ္
အမ်ားဆုံးေတြ႕ရွိရေသာ အခက္အခဲတစ္ခုမွာ မူလတန္း ကေလးမ်ားသည္ မူလတန္းဆင့္
ပညာသင္ႏွစ္မ်ားတြင္ ဆရာတစ္ဦးတည္းျဖင့္ သင္ၾကားခဲ့ၾကရာမွ မူလတန္း လြန္ဆင့္
အစဦးပုိင္းတြင္ ဘာသာရပ္ ဆရာအမ်ဳိးမ်ဳိးႏွင့္ ႐ုတ္တရက္ ရင္ဆုိင္ရျခင္းပင္
ျဖစ္ပါသည္။
မူလတန္းလြန္ ပညာေရးအား အဆင့္ျမင့္ပညာေရးႏွင့္ ဆက္သြယ္ေပးရာတြင္မူ
အခက္အခဲမ်ား ပုိရွိ လာပါသည္။ အေၾကာင္းမွာ မူလတန္းလြန္ အထက္ဆင့္မွ
ေမြးထုတ္လုိက္ေသာ တပည့္မ်ားသည္ ပညာေရးလမ္းေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးမွ
သက္ဆုိင္ရာအရည္အခ်င္း အမ်ဳိးမ်ဳိးကုိ ရရွိလာခဲ့ေသာေၾကာင့္ျဖစ္ ပါသည္။
ဥပမာအားျဖင့္ အေထြေထြပညာေရးလမ္းေၾကာင္းမွ ထြက္လာသူမ်ားအား တကၠသုိလ္တြင္
ပညာဆက္သင္ရန္ လက္ခံျခင္း၊ အေထြေထြပညာႏွင့္ အႀကိဳသက္ေမြးသင္တန္းမ်ားမွ
ေအာင္ျမင္သူ မ်ားအား တကၠသုိလ္အဆင့္ မဟုတ္ေသးေသာ
အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္းသိပၸံမ်ားႏွင့္ ဆက္သြယ္ေပး ျခင္း အစရွိေသာ
ပညာေရးအေဆာက္အအံု ဆက္သြယ္တည္ေဆာက္ေရး ကိစၥမ်ားတြင္ အခက္အခဲ
မ်ားစြာရွိပါသည္။
အခ်ဳိ႕ႏုိင္ငံမ်ားတြင္ မူလတန္းဆင့္ ပညာေရးႏွင့္ မူလတန္းလြန္ဆင့္ ပညာေရး
ခ်ိတ္ဆက္မႈ မခုိင္မာ ေသာေၾကာင့္ အေျခခံပညာကုိ လုံလုံေလာက္ေလာက္မရရွိဘဲ
ေက်ာင္းထြက္သြားရျခင္းႏွင့္ အသက္ ေမြးဝမ္းေက်ာင္း အတတ္ပညာတစ္ခုခုကုိ
မတတ္ေျမာက္ဘဲ ေက်ာင္းကုိစြန္႔ခြာသြားရျခင္းတည္းဟူ ေသာ ပညာေရး
ေလလြင့္မႈမ်ား ရွိေနပါသည္။ ထုိ႔အတူ မူလတန္းလြန္ဆင့္ ပညာေရးႏွင့္
အဆင့္ျမင့္ အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္းပညာေရး ခ်ိတ္ဆက္မႈ မခုိင္မာေသာေၾကာင့္
လူ႔အဖဲြ႕အစည္းတြင္ လူေနမႈ အဆင့္ဟန္ခ်က္ မညီမႈမ်ားကုိ ျဖစ္ေပၚေစပါသည္။
အမ်ားဆုံး ဟန္ခ်က္မညီမႈကုိ တကၠသုိလ္အဆင့္ ပညာေရးႏွင့္ တကၠသုိလ္အဆင့္
မဟုတ္ေသာ အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္းပညာေရးေလာကတြင္ ေတြ႕ရ ပါသည္။
မ်က္ေမွာက္ကာလတြင္ပင္ ေက်ာင္းသားလူငယ္မ်ားႏွင့္ မိဘမ်ားသည္ အသက္ေမြးဝမ္း
ေက်ာင္း သင္တန္းမ်ားထက္ တကၠသုိလ္အဆင့္ ပညာေရးကုိသာ အထင္ႀကီးပါသည္။
အသက္ေမြးဝမ္း ေက်ာင္းသင္တန္းမ်ားကလည္း အားရဖြယ္ေကာင္းေလာက္ေသာ
ဆဲြေဆာင္မႈမ်ား မရွိေသးပါ။
ပညာသင္ခြင့္ ဒုတိယအခြင့္အေရး
မ်က္ေမွာက္ကာလ ကမာၻ႔ႏုိင္ငံအေတာ္မ်ားမ်ားတြင္ မူလတန္းလြန္ပညာေရးကုိ
ၿပီးေျမာက္စြာ မသင္ယူ ႏုိင္ခဲ့ေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ားအတြက္လည္းေကာင္း၊
အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္း အတတ္ပညာတစ္စုံတစ္ခုကုိမွ် မရရွိခဲ့ေသာ
ပုဂၢိဳလ္မ်ားအတြက္လည္းေကာင္း၊ အေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးေၾကာင့္ စာသင္ခန္းကုိ
စြန္႔လႊတ္ခဲ့ ရသူမ်ားအတြက္လည္းေကာင္း၊ ပညာသင္ခြင့္ ဒုတိယအခြင့္အေရးကုိ
ဖန္တီးထားေပးပါသည္။ ဤကဲ့ သုိ႔ေသာ ပညာေရးအေဆာက္အအုံမ်ဳိးမ်ားကုိ
ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲႏုိင္ငံမ်ားတြင္ အမ်ားဆုံး ေတြ႕ရွိရပါသည္။ ဖံြ႕ၿဖိဳးသည့္
စက္မႈႏုိင္ငံမ်ားကလည္း အသုံးျပဳပါသည္။ ေန႔သင္တန္း၊ ညေနသင္တန္းႏွင့္
အေဝးေရာက္ သင္တန္းမ်ားဖြင့္၍ စီစဥ္ေပးပါသည္။ ၎သင္တန္းမ်ားအတြက္ စာေပးစာယူ
သင္တန္းတည္း။ ေရဒီယုိႏွင့္ ႐ုပ္ျမင္သံၾကားျဖင့္ ပုိ႔ခ်နည္း၊
ကြန္ပ်ဴတာျဖင့္ ပုိ႔ခ်နည္း အစရွိေသာ နည္းအမ်ဳိးမ်ဳိးကုိ မိမိတုိ႔
ႏုိင္ငံႏွင့္ သင့္ေလ်ာ္သလုိ အသုံးျပဳေနၾကပါသည္။ ၎သင္တန္းမ်ား၏ အဓိက
ရည္ရြယ္ခ်က္ႏွစ္ရပ္မွာ အေျခခံပညာကုိ ခုိင္မာေစ၍ သေဘာတရား အသိပညာကုိ
ထပ္ေလာင္း အင္အားျဖည့္ရန္ႏွင့္ ႏုိင္ငံ၏ လုိအပ္ခ်က္ႏွင့္ သဟဇာတျဖစ္မည့္
အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္းပညာရပ္မ်ားကုိ ရရွိေစရန္ ျဖစ္ပါသည္။
  ျပည္႔သဲေမာင္(ျပည္)